Sextortion: Ο ψηφιακός εκβιασμός που μετατρέπεται σε εφιάλτη – Όταν το διαδίκτυο γίνεται εργαλείο σεξουαλικής κακοποίησης

 

Ο όρος «sextortion» ίσως να μη σου είναι γνώριμος με την πρώτη ανάγνωση, αλλά η σκοτεινή του πραγματικότητα αγγίζει χιλιάδες θύματα σε όλο τον κόσμο — και δυστυχώς, όλο και συχνότερα και στην Ελλάδα.

Πρόκειται για σεξουαλικού τύπου εκβιασμό, κατά τον οποίο άτομα απειλούνται ότι θα δημοσιοποιηθεί οπτικοακουστικό υλικό σεξουαλικής φύσης που έχουν στείλει ή που έχει αποκτηθεί παράνομα. Ο εκβιασμός συνοδεύεται από αιτήματα για χρήματα, νέες φωτογραφίες, συναισθηματική ή ακόμα και φυσική «συμμόρφωση».

Η παγκόσμια εικόνα: Σοκαριστική αύξηση των περιστατικών

Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά:

• Στις ΗΠΑ, η CyberTipline του NCMEC έλαβε 26.718 αναφορές για sextortion μόνο το 2023, έναντι 10.731 το 2022.

• Στη Μεγάλη Βρετανία, καταγράφηκαν 175 περιπτώσεις με θύματα κάτω των 17 ετών, με παιδιά ηλικίας μόλις 11 ετών.

• Στην Κύπρο, το sextortion αυξήθηκε κατά 61,3% σε σχέση με το 2022.

• Στην Ισπανία, εξαπολύθηκε «ψηφιακή εκστρατεία» εκβιασμών μέσω email.

 Ο ρόλος της Τεχνητής Νοημοσύνης

Η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ) έχει επιδεινώσει το φαινόμενο. Η Εθνική Υπηρεσία Εγκλήματος (NCA) του Ηνωμένου Βασιλείου καταγράφει εκβιασμούς με ψηφιακά χειραγωγημένες εικόνες που φαίνονται ρεαλιστικές, ακόμα κι αν τα θύματα δεν έχουν στείλει ποτέ προσωπικό υλικό. Οι δράστες χρησιμοποιούν εργαλεία ΑΙ για να κατασκευάσουν ψευδείς «αποδείξεις» και να ενισχύσουν την απειλή τους.

 Ποιοι είναι οι δράστες;

Οι συμμορίες sextortion δρουν διεθνώς, με έδρα συνήθως χώρες όπως η Νιγηρία, η Ακτή Ελεφαντοστού και οι Φιλιππίνες. Οι δράστες χωρίζονται σε δύο βασικές κατηγορίες:

1. Τεχνικά καταρτισμένοι: χρησιμοποιούν malware, ψεύτικες εφαρμογές και hacking.

2. Κοινωνικά επιτήδειοι: παραπλανούν, χειραγωγούν συναισθηματικά ή «χτίζουν» ερωτικές σχέσεις για να αποσπάσουν υλικό.

Συχνά, ο εκβιαστής δεν είναι ένας άγνωστος hacker, αλλά πρώην σύντροφος, φίλος, συμμαθητής — ακόμα και συγγενής.

 Οι ψυχολογικές επιπτώσεις

Η ντροπή, ο φόβος και η ενοχή λειτουργούν παραλυτικά για τα θύματα. Πολλά υποκύπτουν στις απειλές, δέχονται να στείλουν περισσότερα χρήματα ή φωτογραφίες, ή σιωπούν, βυθισμένα στη συναισθηματική απομόνωση.

Η Κέλλυ Ιωάννου, Διδάκτωρ Ψηφιακής Εγκληματολογίας και ιδρύτρια του Trauma Help, εξηγεί:

«Το sextortion δεν είναι απλώς ψηφιακή απειλή. Είναι βία. Χτυπά την ιδιωτικότητα, την αξιοπρέπεια και την ψυχική ισορροπία. Πλήττει την ταυτότητα του ατόμου, όχι μόνο την εικόνα του.»

 Η νομική προστασία στην Ελλάδα

Η ελληνική νομοθεσία έχει προβλέψει πολλαπλές διατάξεις για την καταπολέμηση του sextortion:

• Εκβίαση (Άρθρο 385 Π.Κ.)

• Παραβίαση προσωπικών δεδομένων (Νόμος 4624/2019)

• Revenge porn (διαρροή υλικού χωρίς συναίνεση – αυστηρό ποινικό αδίκημα)

• Αν το θύμα είναι ανήλικο, ισχύει η νομοθεσία περί παιδικής πορνογραφίας

Οι αρχές μπορούν να παρέμβουν προληπτικά, ακόμη και πριν διαρρεύσει υλικό. Οι καταγγελίες μπορούν να γίνουν επώνυμα ή ανώνυμα.

Τι να κάνεις αν πέσεις θύμα

1. Μη συνεχίζεις την επικοινωνία.
2. Κράτησε αποδείξεις. Screenshots, usernames, ημερομηνίες.
3. Κατήγγειλέ το στη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος.
4. Μίλα με ειδικό. Η ψυχολογική υποστήριξη είναι κρίσιμη.
5. Μην νιώθεις ντροπή. Δεν φταις εσύ.

Πώς να προστατευτείς:

• Έλεγχε με ποιον μιλάς. Μην εμπιστεύεσαι άγνωστα προφίλ.

• Μη στέλνεις ευαίσθητο υλικό σε ανθρώπους που δεν έχεις γνωρίσει προσωπικά.

• Χρησιμοποίησε ισχυρούς κωδικούς και 2FA.

• Ενημέρωσε τα παιδιά για τις ψηφιακές παγίδες και χτίσε σχέση εμπιστοσύνης.                           «Το πρόβλημα δεν είναι οι φωτογραφίες. Το πρόβλημα είναι ο άνθρωπος που εκβιάζει. Οι άνθρωποι έχουν δικαίωμα στην ελευθερία, στην αποδοχή και στην ιδιωτικότητά τους. Πρέπει να πάψουμε να φορτώνουμε τα θύματα με ενοχές», καταλήγει η κ. Ιωάννου.

Αν έχεις πέσει θύμα sextortion, μην το κρατήσεις μέσα σου. Ζήτα βοήθεια. Δεν είσαι μόνος/μόνη.

Πηγές: NCMEC, NCA, Trauma Help, Parallaxi, CNN, euronews.gr