Λίγο πριν τη… σύνταξη: 10 ερωτήσεις – απαντήσεις για τις προϋποθέσεις του Ασφαλιστικού

 

Η εργασιακή ανασφάλεια, η κούραση αλλά και το περιβάλλον στις πόλεις (μετακίνηση, ανατροφή των… τέκνων των παιδιών τους κ.α.), μεταφέρουν νωρίτερα μια δεκαετία τη συζήτηση για τη συνταξιοδότηση.

Όλο και περισσότεροι 50άρηδες αναζητούν απαντήσεις για το συνταξιοδοτικό τους μέλλον. Ειδικά για τις προϋποθέσεις… «εξόδου» στο 62ο έτος (ή πριν από αυτό), το ύψος των μηνιαίων αποδοχών τους και τις ενδεχόμενες κινήσεις διασφάλισης των δικαιωμάτων στον παρόντα χρόνο…

Ως προς την προοπτική, οι διέξοδοι μοιάζουν να περιορίζονται σε δύο:

–Συνέχιση της εργασίας (απασχόληση συνταξιούχου) με όφελος τις μηνιαίες καταβολές από τον ΕΦΚΑ, ειδικά από τη στιγμή που καταργήθηκε το πέναλτι απασχόλησης του συνταξιούχου.

‘Η:

–Οικογενειακή μέριμνα (απουσία κοινωνικής/κρατικής) στην ανατροφή της επόμενης (τρίτης) γενιάς…

Ακολουθούν 10 Ερωτήσεις-Απαντήσεις για τον 50άρη ασφαλισμένο:

1.Πότε θα πάρω σύνταξη;

Για τι προβλεπτό μέλλον, που στη χώρα μας δεν ξεπέρνα την… 3ετία, στο 62^ο έτος ή στο 67^ο με τουλάχιστον 15 χρόνια ασφάλισης. Νωρίτερα μπορούν να βγουν όσοι και, κυρίως, όσες είχαν 25ετία την περίοδο 2010-12 στο δημόσιο ή ευρύτερο δημόσιο τομέα (ΔΕΚΟ/Τράπεζες κ.α.), με ανήλικο την ίδια περίοδο (25 έτη στο δημόσιο, από 18,4 έτη στον ιδιωτικό τομέα). Και αυτό τόσο γιατί τα ευνοϊκότερα όρια ηλικίας έχουν ανατραπεί με το γ’ Μνημόνιο (2015) και τον νόμο Κατρούγκαλο (2016).

Ωφελημένοι ακόμη είναι όσοι είχαν την 25ετία (με πλασματικά) την 3ετία 2010-12 και, ταυτόχρονα, είναι γεννηθέντες προ του 1966. Άρα σήμερα είναι 59 ετών. Στις λοιπές περιπτώσεις είτε δεν συμπληρώνουν 25ετία την συγκεκριμένη 3ετία, είτε είναι νεώτεροι και η συμπλήρωση των συγκεκριμένων ορίων (50ό-55^ου έτους) τους οδήγησε σε συνταξιοδότηση μετά το 62^ο έτος. Αρά, υπερισχύει ο δρακόντειος νόμος Κατρούγκαλου (ν.4387/16)

2.Ποιες προϋποθέσεις;

Για θεμελίωση με 25ετία χρειάζονται 35 ή 36 έτη (2011). Ωστόσο αυτές οι προϋποθέσεις δεν αφορούν παρά ελάχιστους ασφαλισμένους πια. Για την συντριπτική πλειονότητα χρειάζονται 40 έτη ασφάλισης για «έξοδο» στο 62^ο έτος και τουλάχιστον 15 χρόνια για το 67^ο έτος. Με λιγότερα χρόνια, απλώς χάνεται τα χρήματα που πληρώσατε στο Ταμείο σας (νυν ΕΦΚΑ).

Σε περίπτωση οφειλών στον ΕΦΚΑ, εάν είναι έως 30.000 ευρώ, ο ασφαλισμένος δικαιούται σύνταξη, πλην όμως θα παρακρατείται ακόμη και το 60% των αποδοχών προκειμένου να κατέβει το χρέος σε λιγότερα από 20.000 ευρώ. Το υπόλοιπο/άληκτο ποσό μπορεί να πληρωθεί σε 60 μηνιαίες δόσεις (5 χρόνο)

Αντίστοιχα για τον (πρώην) ΟΓΑ (αγρότες) το όριο είναι 10.000 ευρώ, με παρακράτηση 60% μέχρι να μειωθεί στα 6.000 ευρώ και ακολούθως εφαρμόζονται οι 60 δόσεις.

Σε κάθε περίπτωση η συνταξιοδότηση με οφειλές (κυρίως ελευθέρων επαγγελματιών και αγροτών) οδηγεί σε εξαιρετικά χαμηλές αποδοχές.

Στα συν ωστόσο είναι η συνέχιση της ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης και η ρύθμιση της οφειλής στον ΕΦΚΑ, κάτι που δεν βάραινε την (υπό κληροδότηση) περιουσία του ασφαλισμένου.

3.Πού θα βρω τα ένσημά μου;

Πλέον ο ασφαλιστέος χρόνος (ένσημα) έχει ψηφιοποιηθεί σε ποσοστό 95%, οπότε με ορισμένα κλικ με τους κωδικούς taxisnet θα εντοπίσει ο χρόνος ασφάλισης. Σε κάθε περίπτωση η εν λόγω ψηφιοποίηση θα έχει ολοκληρωθεί σε μερικούς μήνες…

4.Να αναγνωρίσω πλασματικά έτη;

Δεν χρειάζεται να βιάζεστε. Καλύτερα η αναγνώριση των πλασματικών να γίνει με την κατάθεση της αίτησης συνταξιοδότησης. Τότε θα δει ο ασφαλισμένος πόσα έτη (ή μήνες) χρειάζονται μέχρι την συμπλήρωση των προϋποθέσεων.

Το κόστος αναγνώρισης δε διαφοροποιείται. Αν υπολογίσει κανείς ότι τα επέμενα χρόνια θα αυξηθεί ουσιωδώς ο μισθός του και σκοπεύει να καταθέσει τώρα αίτηση αναγνώρισης πιο… φθηνών πλασμάτων (το κόστος υπολογίζονται με το μισθό του προηγουμένου, της αίτησης, μήνα), θα πρέπει να λάβει υπόψη του ότι τα φθηνά πλασματικά οδηγούν και σε μικρότερη σύνταξη…

Σε κάθε περίπτωση ο ασφαλισμένος δικαιούται έως 7 πλασματικά έτη, (στρατός, παιδιά, μεταλυκειακοί τίτλοι σπουδών, ασφαλιστικά κενά), κατά συνέπεια πρέπει να συμπληρώσει τουλάχιστον 33 πραγματικά έτη ασφάλισης.

5.Ποιο το ποσό που θα πάρω;

Με 40 έτη ασφάλισης (μαζί με τα πλασματικά) θα λάβετε το 50.01% του μέσου μισθού από το 2002 μέχρι σήμερα, συν την τιμαριθμοποίηση με βάση τον πληθωρισμό από εκείνη τη χρονολογία (υπάρχει σχετικός πινάκας της Τράπεζας της Ελλάδος). Ταυτόχρονα προστίθεται και η εθνική σύνταξη που ανέρχεται (2025) στα 436 ευρώ (392€ με 15ετία). Με λιγότερα έτη το ποσοστό είναι πολύ μικρότερο και, ουσιαστικά, οδηγεί σε σύνταξη φτώχειας…

6.Δικαιούμαι επικουρική;

Η επικουρική αφορά το σύνολο των μισθωτών και των επιστημόνων/ελευθέρων επαγγελματιών (Δικηγόροι, Μηχανικοί κ.α.) Υπολογίζεται στα 0,45% για κάθε έτος στην επικουρική ασφάλιση ή 18% επί της κύριας σύνταξης για 40 έτη ασφάλισης (9% για 20ετία).

Η επικουρική χορηγείται ακόμη και με 15ετία (δεν απαιτείται να ταυτίζονται τα έτη ασφάλισης κύριας και επικουρικής), ενώ μπορείτε να αναγνωριστούν και πλασματικά έτη…

7.Τι άλλες παροχές θα λάβω;

Οι δημόσιοι υπάλληλοι και οι ασφαλισμένοι στα πρώην ταμεία ΔΕΚΟ/Τραπεζών δικαιούνται και εφάπαξ αναλόγως των ετών καταβολής των εισφορών, ενώ υπάρχουν και τα μετοχικά Ταμεία (Πολιτικών Υπαλλήλων, Στρατιωτικών, Αστυνομικών κ.α.) τα οποία χορηγούν μερίσματα ανά τρίμηνο…

Οι ιδιωτικοί υπάλληλοι δικαιούνται το 40% της νόμιμης αποζημίωσης με την λήψη, προσοχή, πλήρους σύνταξης (50% στην περίπτωση που δεν υπάρχει επικουρική σύνταξη). Την αποζημίωση συνταξιοδότησης χορηγεί ο (τελευταίος) εργοδότης αναλόγως των ετών απασχόλησης…

8.Θα αυξηθούν τα όρια ηλικίας;

Πολύ πιθανό, αναλόγως του προσδόκιμου ζωής και των διεθνών τάσεων.

Πάντως αυτή η αύξηση δεν αναμένεται να είναι δραματικά (σ.σ. σε πρώτη φάση μέχρι το 2028-29 κατά 6 μήνες), αλλά όλα θα εξαρτηθούν από τις πολιτικές εξελίξεις και το κατά πόσο θα έχουν… νεοφιλελεύθερα πρόσημο οι επόμενες κυβερνήσεις.

Σε κάθε περίπτωση το κόστος συνταξιοδότησης ως ποσοστό του ΑΕΠ έχει περιοριστεί κάτω του 13%, με (μνημονιακό) στόχο το 12,5% του ΑΕΠ το μακρινό 2060! Οπότε οι πολύ χαμηλές συντάξεις που δίνει το ασφαλιστικό Κατρούγκαλου μάλλον εξουδετερώνουν τις πιέσεις για αλλαγές στα όρια ηλικίας.

Περισσότερο… ύπουλη μοιάζει να είναι η συζήτηση που πυροδοτείται για τον περιορισμό των πλασματικών κάτω των 7 ετών.

9.Θα μειωθούν οι συντάξεις;

Με νέα –ακόμη πιο μειωμένα- ποσοστά αναπλήρωσης, όχι. Ωστόσο, οι ετησίως αναπροσαρμογές των συντάξεων σε ποσοστό κάτω του επίσημου πληθωρισμού (με Δείκτη Τίμων Ακατανάλωτη φέτος 3% οι αύξησης από τις αρχές του 2026 υπολογίζονται από το οικονομικό επιτελείο στο 2,35%), με αποτέλεσμα να μειώνεται το διαθέσιμο/πραγματικό εισόδημα των συνταξιούχων.

Πρόσθετα δεν έχει τιμαριθμοποιηθεί η φορολογική κλίμακα και το αφορολόγητο όριο, κάτι που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τα εισόδημα των συνταξιούχων κάτω των 800-900 ευρώ το μηνά

10.Διάβασα στο AI…

Λόγω της πολυνομίας ή της, σκόπιμα(;), στριφνής διατύπωσης των νόμων, οι ασφαλισμένοι νοιώθουν να μην γνωρίζουν τα δικαιώματά τους. Τη σύγχυση ενισχύει η απροθυμία του ΕΦΚΑ να ενημερώνει με αναλυτικές οδηγίες τους… ναυτιλλομένους/ασφαλισμένους. Έτσι οι πολίτες καταφεύγουν σε δικηγορικά γραφεία, όχι πάντα με μεγάλη επιτυχία ως προς την ακρίβεια των ασφαλιστικών συμβουλών ή, ακόμη χειρότερα, στην… Τεχνητή Νοημοσύνη.

Ωστόσο, η AI δεν κάνει κάτι παραπάνω από το να βάζει στο… ηλεκτρονικό μπλέντερ όλες τις διαθέσιμες πληροφορίες και να… σερβίρει ένα μέσο όρο. (Υπό αυτή την έννοα και το παρόν κείμενο θα συμπεριληφθεί στον ένα ή τον άλλο βαθμό).

Ωστόσο, δεν αποφεύγονται τα λάθη έτσι, ενώ λείπει η εξειδικευμένη πληροφόρηση.

Αλλά ως γνωστόν, είμαστε ότι «τρώμε» (και ψηφιακά…).