Τέμπη: Το Μαύρο Κουτί της Ελλάδας

 Η αποκάλυψη πως το μαύρο κουτί της εμπορικής αμαξοστοιχίας που συγκρούστηκε στα Τέμπη ήταν εκτός λειτουργίας από το 2018 δεν αποτελεί απλά μια λεπτομέρεια. Είναι μια σύνοψη του πώς λειτουργεί – ή μάλλον δεν λειτουργεί – το ελληνικό κράτος.

Στην Ελλάδα, η λογική του «πάμε κι όπου βγει» δεν είναι απλά τρόπος ζωής. Είναι ο θεμέλιος λίθος πάνω στον οποίο έχει χτιστεί η καθημερινότητα, η πολιτική, οι δημόσιες υπηρεσίες, ακόμα και η ίδια η νοοτροπία του λαού. Τα Τέμπη δεν ήταν ατύχημα. Ήταν μια προαναγγελθείσα τραγωδία, μια προδιαγεγραμμένη κατάληξη δεκαετιών αδιαφορίας, προχειρότητας και αποδοχής του μοιραίου.

Το μαύρο κουτί της αμαξοστοιχίας ήταν απενεργοποιημένο εδώ και πέντε χρόνια. Κανείς δεν το είχε ελέγξει, κανείς δεν το είχε διορθώσει, κανείς δεν είχε ενδιαφερθεί. Και όμως, οι αμαξοστοιχίες συνέχιζαν να τρέχουν στις ίδιες γραμμές, με την ίδια ελλιπή υποδομή, με το ίδιο διαχρονικό κράτος-φάντασμα να παρακολουθεί αμέτοχο. Μέχρι που μια μέρα, το «πάμε κι όπου βγει» βγήκε στα βράχια.

Και σαν να μην έφτανε αυτό, το μαύρο κουτί της εμπορικής αμαξοστοιχίας βρέθηκε δύο ολόκληρα χρόνια μετά την τραγωδία. Και βρέθηκε όχι επειδή το κράτος έκανε σωστά τη δουλειά του, αλλά επειδή οι συγγενείς των θυμάτων και ο κόσμος που βγήκε στους δρόμους δεν σταμάτησαν να αγωνίζονται για την αλήθεια. Αν δεν υπήρχε αυτή η πίεση, θα είχε θαφτεί για πάντα – όπως τόσες άλλες αλήθειες που βολεύει να ξεχαστούν.

Η Ελλάδα είναι μια χώρα όπου το μαύρο κουτί του κράτους είναι μόνιμα απενεργοποιημένο. Όχι μόνο στις σιδηροδρομικές μεταφορές, αλλά παντού: στα νοσοκομεία, στα σχολεία, στις δημόσιες υπηρεσίες, στην πολιτική προστασία. Η συντήρηση είναι κάτι άγνωστο, η πρόληψη μια ξεχασμένη έννοια, και η ευθύνη πάντα μετατίθεται αλλού.

Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι γιατί έγινε η τραγωδία στα Τέμπη. Το ερώτημα είναι γιατί συνεχίζουμε να δεχόμαστε ότι έτσι λειτουργεί το σύμπαν στην Ελλάδα. Μέχρι πότε θα ανεχόμαστε να ζούμε σε μια χώρα όπου το «μαύρο κουτί» είναι απενεργοποιημένο και η πορεία της ζωής μας εξαρτάται από την τύχη, την αδιαφορία ή την ανικανότητα κάποιων που δεν θα λογοδοτήσουν ποτέ;

Και το πιο σημαντικό: Πότε επιτέλους θα το ενεργοποιήσουμε;