Όταν οι πρώην αστυνομικοί κάνουν ρεπορτάζ: Ποιος φυλάει τη δημοσιογραφία;

 Τα τελευταία χρόνια, όλο και πιο συχνά, βλέπουμε στα τηλεοπτικά πάνελ και στις ενημερωτικές εκπομπές πρόσωπα που κάποτε φορούσαν στολή. Πρώην αστυνομικοί, αξιωματικοί, ακόμα και συνδικαλιστές της ΕΛ.ΑΣ., έχουν γίνει «μόνιμοι καλεσμένοι», σχολιάζοντας κάθε θέμα — από εγκλήματα μέχρι κοινωνικά ζητήματα, από την καθημερινότητα μέχρι τη συμπεριφορά των νέων. Λες και η στολή που κάποτε φορούσαν τους χάρισε δια βίου την ιδιότητα του ειδικού επί παντός επιστητού.

Γιατί συμβαίνει αυτό; Γιατί οι δημοσιογράφοι δίνουν τη θέση τους σε πρώην αστυνομικούς; Ίσως επειδή η τηλεόραση αναζητά πάντα τον πιο εύκολο δρόμο: την εικόνα του «ανθρώπου της δράσης», του γνώστη, του “έμπειρου”. Ο πρώην αστυνομικός μετατρέπεται εύκολα σε τηλεοπτικό προϊόν. Μιλά με σιγουριά, γνωρίζει το λεξιλόγιο της εξουσίας και δίνει στις εκπομπές την ψευδαίσθηση αξιοπιστίας. Το πρόβλημα είναι ότι η ενημέρωση έτσι μετατρέπεται σε θέαμα εξουσίας — όχι γνώσης.

Η δημοσιογραφία χάνει το ρόλο της όταν παραδίδει το μικρόφωνο σε ανθρώπους που δεν εκπαιδεύτηκαν να ελέγχουν, αλλά να υπακούν· που δεν ψάχνουν την αλήθεια, αλλά μεταφέρουν την “εμπειρία” τους σαν δεδομένο. Δεν είναι τυχαίο πως πολλές φορές τέτοιοι “ειδικοί” υιοθετούν γλώσσα αυστηρή, τιμωρητική, ακόμα και προκατειλημμένη — αναπαράγοντας στερεότυπα που η κοινωνία οφείλει να υπερβεί, όχι να ενισχύει.

Η ευθύνη, βέβαια, δεν είναι μόνο δική τους. Τα μέσα ενημέρωσης επιτρέπουν αυτή την υποκατάσταση, γιατί βολεύει. Αντί για έρευνα, ανάλυση και ρεπορτάζ, αρκεί μια “έτοιμη” άποψη που γεμίζει χρόνο και δημιουργεί εντυπώσεις. Έτσι, ο δημοσιογράφος παύει να είναι ερευνητής και γίνεται συντονιστής “καλεσμένων”.

Η ενημέρωση όμως δεν είναι reality ούτε πεδίο “εμπειριών” αποστράτων. Είναι δημόσιο αγαθό, θεμέλιο της δημοκρατίας, και χρειάζεται επαγγελματίες που να τη σέβονται. Αν συνεχίσουμε να μπερδεύουμε τη στολή με το μικρόφωνο, τότε σύντομα η είδηση δεν θα είναι γεγονός — θα είναι απλώς γνώμη κάποιου “πρώην”.

Η κοινωνία χρειάζεται δημοσιογράφους που ψάχνουν, όχι “ειδικούς” που θυμούνται. Χρειάζεται έρευνα, όχι ανάμνηση. Γιατί η ενημέρωση είναι το οξυγόνο της Δημοκρατίας — και δεν πρέπει να την αφήσουμε να μολυνθεί από τη σκόνη των στολών.

Κ.Κ.