«Επιχείρηση Εντυπώσεις»: Από τους «Μαύρους Πάνθηρες» στους Ρομά – η αστυνομία της βιτρίνας και του στιγμιαίου θεάματος

 

Από τα επικοινωνιακά show του 2019 στο νέο δόγμα επιτήρησης «152 σημείων»

Από τον καιρό των «Μαύρων Πανθήρων» το 2019 μέχρι σήμερα, το Υπουργείο Προστασίας του Πολίτη φαίνεται να κινείται με τον ίδιο γνώριμο ρυθμό: ανακοινώσεις με πάταγο, ομάδες με βαριά ονόματα, κάμερες, στολές, εξοπλισμό — κι ύστερα σιωπή.

Πέντε χρόνια μετά, η κυβέρνηση επαναλαμβάνει την ίδια επικοινωνιακή συνταγή, αυτή τη φορά με «στόχο» τους οικισμούς των Ρομά. Το νέο επιχειρησιακό πλάνο παρουσιάζεται ως «ολιστικό σχέδιο ασφάλειας και ειρήνης». Στην πράξη, όμως, δείχνει να αποτελεί ακόμη ένα επικοινωνιακό πυροτέχνημα, που αποτυγχάνει να αγγίξει τις πραγματικές ρίζες των προβλημάτων.

Από τα τουριστικά πόστα στους καταυλισμούς

Το 2019, ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης είχε παρουσιάσει τους λεγόμενους «Μαύρους Πάνθηρες» — ομάδες πάνοπλων αστυνομικών με κλειστά βαν, μαύρες στολές, βαρύ οπλισμό και νυχτερινές διόπτρες. Το εγχείρημα τότε είχε παρουσιαστεί ως «νέα εποχή αστυνόμευσης» για τουριστικές περιοχές και σταθμούς του Μετρό. Σήμερα, οι ομάδες εκείνες υπάρχουν μόνο στα χαρτιά. Η πλειονότητα των στελεχών τους έχει απορροφηθεί σε άλλα καθήκοντα, κυρίως σε υπηρεσίες φύλαξης στόχων.

 

Τώρα, το σκηνικό αλλάζει: το νέο σχέδιο, υπό τον ίδιο υπουργό, περιλαμβάνει 152 στοχοποιημένα σημεία σε 25 περιοχές σε όλη τη χώρα — αυτή τη φορά όχι για τουρίστες, αλλά για κοινότητες Ρομά.

Τι προβλέπει το νέο σχέδιο

473 αστυνομικοί σε 24ωρη παρουσία εντός των οικισμών.
Προληπτικοί έλεγχοι σε οχήματα, πρόσωπα, οικίες.
Επιχειρήσεις για ναρκωτικά, παράνομη οπλοκατοχή, επεισόδια βίας.
Εμπλοκή 50 διαμεσολαβητών, που θα λειτουργούν ως σύνδεσμοι μεταξύ αστυνομίας και τοπικών κοινοτήτων.

Οι ομάδες αυτές υπάγονται στη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Οργανωμένου Εγκλήματος, κάτι που από μόνο του δείχνει την προσέγγιση: όχι κοινωνική πολιτική, αλλά αντιμετώπιση «κινδύνου».

Αντιδράσεις και σκεπτικισμός

Παρά τη φρασεολογία περί «πρόληψης» και «ειρήνης», το μέτρο έχει προκαλέσει έντονες αντιδράσεις. Οργανώσεις Ρομά και φορείς ανθρωπίνων δικαιωμάτων κάνουν λόγο για φυλετική στοχοποίηση, που όχι μόνο δεν θα λύσει τα προβλήματα, αλλά θα τα εντείνει. Ακόμη και ενώσεις αστυνομικών εκφράζουν αμφιβολίες για την αποτελεσματικότητα: «Αυτά τα σχέδια είναι επικοινωνιακά, χωρίς επαρκή στελέχωση και σαφή στόχους. Σε λίγους μήνες ξεχνιούνται», σημειώνουν αξιωματικοί εκτός μικροφώνου.

Η επικοινωνιακή εμμονή της κυβέρνησης

Ο Μιχάλης Χρυσοχοΐδης φαίνεται να ακολουθεί το ίδιο μοτίβο: δημιουργία εντυπωσιακών ομάδων, παρουσίαση στα ΜΜΕ, φωτογραφίες, κάμερες — και καμία αποτίμηση. Το δόγμα «νόμος και τάξη» λειτουργεί ως εργαλείο συγκυριακής προβολής, όχι ουσιαστικής πολιτικής ασφάλειας. Οι «Μαύροι Πάνθηρες» έγιναν τίτλοι, όχι αποτέλεσμα. Και τώρα, οι κοινότητες Ρομά μετατρέπονται σε νέο σκηνικό επιτήρησης και επιβολής, αντί για πεδίο κοινωνικής ένταξης.

Η αστυνομία της στιγμής

Στην Ελλάδα του 2025, η δημόσια ασφάλεια μοιάζει περισσότερο με σκηνικό τηλεοπτικής πολιτικής παρά με θεσμική λειτουργία. Αντί για σχέδιο με συνέπεια, αξιολόγηση και κοινωνική συνεργασία, βλέπουμε αστυνομία βιτρίνας – που αλλάζει πρόσωπο ανάλογα με το ποιος πρέπει να «προβληθεί» αυτή την εβδομάδα.

.