Ερευνα :Τρία (3) εκατομμύρια αστυνομικοί ετησίως πεθαίνουν από το δικό τους χέρι

 

 Αίτια & Συνέπειες Άγχους
Ερευνητική προσέγγιση στον Επαγγελματία Αστυνομικό

  Του Υ/B’ Στέφανου Παπαδήμα / Bch in BA, Msc in HR Management, Msc in Public Policy

Η παρακάτω έρευνα δημοσιεύτηκε στην Αστυνομική επιθεώρηση τον Σεπτέμβριο -Οκτώβριο του  2015

Προφανώς το καλύτερο για τους εργοδότες είναι να έχουν υγιείς και ικανοποιημένους εργαζόμενους. Οι
μη υγιείς εργαζόμενοι παράγουν λιγότερο, γεγονός το οποίο θέτει περισσότερη πίεση στους άλλους εργαζόμενους να κάνουν τη δουλειά τους άμεσα και με συνεχή προσπάθεια για να καλύψουν την ελλειπή παραγωγή των συναδέλφων τους. Η μείωση του άγχους στον εργασιακό χώρο δε θα αυξήσει μόνο την εργασιακή ικανοποίηση αλλά ίσως να μειώσει και τα προβλήματα υγείας (Wolf and Finestone, 1986).
Η έκταση του επαγγελματικού άγχους μπορεί να συνδεθεί απευθείας με την έκταση της εργασιακής δυσαρέσκειας.
Έρευνες έχουν δείξει ότι η εργασιακή δυσαρέσκεια είναι αποτέλεσμα ενός ή περισσότερων από τους ακόλουθους τέσσερις εργασιακούς παράγοντες του άγχους: ποσοτική υπερφόρτιση, ποιοτικό υποφορτίο, έλλειψη ελέγχου ή έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης (Wolf and Finestone, 1986).
Η ποσοτική υπερφόρτωση φέρεται να έχει περισσότερη δουλειά, πίεση ωραρίου, επαναλαμβανόμενη εργασίαή υψηλές απαιτήσεις από τους εργαζόμενους. Το ποιοτικό υποφορτίο δείχνει έλλειψη ικανοποίησης από τη δουλειά, ελάχιστη εργασιακή παραλλαγή, μη δημιουργικότητα των
εργαζομένων ή επίλυση προβλημάτων και χαμηλή ή αρνητική κοινωνική αλληλεπίδραση. Η έλλειψη ελέγχου προκαλεί στους εργαζόμενους να μην είναι σε θέση να αποφασίζουν
για το εργασιακό κομμάτι ή τις εργασιακές μεθόδους. Η έλλειψη κοινωνικής υποστήριξης αιτιολογείται όταν οι εργαζόμενοι δεν έχουν προσωπικούς δεσμούς με συναδέλφους ή μέλη της οικογένειας (Wolf and Finestone, 1986).

 Αίτια αστυνομικού άγχους
Ικανοποίηση από τη δουλειά, οικονομική επιτυχία και αναγνώριση από τους άλλους, είναι τα χαρακτηριστικά που, ακόμα και το λιγότερο φιλόδοξο άτομο ανάμεσά μας, ελπίζει ν’ αντλήσει από το επάγγελμά του. Ακόμα και όταν ένα άτομο γνωρίζει τι θα ήθελε να κάνει και έχει την απαραίτητη
ικανότητα, για να είναι ένας επιτυχημένος επαγγελματίας, ο συναγωνισμός για την απόκτηση μιας δουλειάς μπορεί να προξενήσει μεγάλους βαθμούς άγχους, ιδιαίτερα σε συνθήκες, που υπάρχει μεγάλη ανεργία (Σπιλμπεργκερ,1982,24).Κάθε επάγγελμα περιλαμβάνει πολλές πιθανές αιτίες άγχους:
οι κακές συνθήκες εργασίας, το μεγάλο ωράριο, οι πιεστικές προθεσμίες, οι δύσκολες σχέσεις με τους προϊστάμενους, και τους συνεργάτες μπορεί να προξενήσουν πολύ επιζήμιες πιέσεις. Το ίδιο ισχύει και για τις συγκρούσεις ανάμεσα στις απαιτήσεις της δουλειάς και τις απαιτήσεις της οικογένειας,
καθώς και για την ανάθεση ευθύνης σ’ ένα άτομο, όπως επίσης και για τη σωστή εκτίμηση και αξιολόγηση των ταλέντων και των ικανοτήτων του (Σπιλμπεργκερ,1982).
Μερικά επαγγέλματα είναι από τη φύση τους πιο στρεσσογόνα  από άλλα. Στις ΗΠΑ το άγχος, που επιβαρύνει τους αστυνομικούς αντικατοπτρίζεται στο δείκτη αυτοκτονιών που είναι διπλάσιος από το μέσο όρο αυτοκτονιών ανάμεσα στους άντρες των αστικών περιοχών (Σπιλμπεργκερ,1982).
Τα αίτια του άγχους στη δουλειά των αστυνομικών (π.χ. κίνδυνος, βία, γραφειοκρατία, διοίκηση κλπ) καθορίζονται μέσα από επιστημονικές μελέτες σε (4) βασικούς παράγοντες: η φύση της αστυνομικής δουλειάς, το κοινό - πολίτες, το εγκληματικό - δικαστικό σύστημα (δίωξη εγκληματιών),
και τα χαρακτηριστικά της οργάνωσης (Reese, 1986, Violantiand Aron, 1994).
Οι παράγοντες του άγχους πηγάζουν σε οργανώσεις σχετικές με διοικητικές τακτικές και στάσεις που ενοχλούν τους αστυνομικούς (Violanti and Aron, 1993, Violanti and Aron, 1995).
Ακριβέστερα, οι παράγοντες του στρες περιλαμβάνουν: α)Έλλειψη συμμετοχής σε αποφάσεις που επηρεάζουν τις καθημερινές υπηρεσιακές πρακτικές, β) Έλλειψη διοικητικής υποστήριξης, γ) Ποινή που επικεντρώνεται στη φιλοσοφία (τον τρόπο που βλέπει ο προϊστάμενος το παράπτωμα) ή άδικη πειθαρχία (Comman & Evans, 1994, Ellison,2004, Kroes, 1986, Reiser, 1974) και δ) Αποξένωση μεταξύ των
αστυνομικών, ως αποτέλεσμα της φύσης της μιλιταριστικής οργάνωσης (Golembiewski and Kim, 1991).
O Brooks και Piquero (1998) αναφέρουν ότι το μέγεθος του αστυνομικού τμήματος είναι μια σημαντική μεταβλητή που επηρεάζει το άγχος. Οι αστυνομικοί αισθάνονται ότι οι συνέπειες των παραγόντων του άγχους είναι λιγότερες στα μικρά τμήματα απ’ ότι στα μεγάλα και αστικά τμήματα. Δεύτερο τα ευρήματα για τις υπηρεσιακές αιτίες δείχνουν ότι η φύση της δουλειάς της αστυνομίας είναι σημαντικός συντελεστής για την παρουσία των παραγόντων του άγχους.
Η δουλειά της αστυνομίας από τη φύση της, είναι επικίνδυνη, με εναλλασσόμενες βάρδιες, δεχόμενη τη δημόσια απάθεια, είναι κυρίως βαρετή και απαιτείται να εκτεθούν στη δυστυχία και στο θάνατο των άλλων. Αυτοί οι παράγοντες είναι και οι πιο πιθανοί για να εμφανίσουν το στρες στην αστυνομία.
Από την άλλη πλευρά η υπόσταση της φύσης της δουλειάς της αστυνομίας, καθώς και ο παράγοντας άγχους είναι δυσεπίλυτος. Οι Storch και Panzarelle (1996), και ο Kroes και Gould (1982), για παράδειγμα αξιολόγησαν τους αστυνομικούς που ανέφεραν κίνδυνο, βία, ή ανθρώπινη δυστυχία, ως πηγές του άγχους στο εργασιακό τους περιβάλλον.
Απειλές ή σωματική βλάβη και έκθεση στη βία δεν είναι σύνηθες για πολλά από τα μικρά αστυνομικά τμήματα. Οι αστυνομικοί, συνεπώς, μπορεί να περιγράφουν τη δουλειά τους ως την πιο επικίνδυνη απ’ ότι είναι πραγματικά (Cullen, et al, 1983).
Γενικά δημογραφικά στοιχεία όπως ηλικία, φύλο, φυλή, οικογενειακή κατάσταση, εμπειρία στο τμήμα, βαθμός, είδος αποστολής, ανάθεση ή μη ανάθεση, έχουν συμπεριληφθεί στις περισσότερες σχετιζόμενες μελέτες του άγχους στην αστυνομία με την προϋπόθεση να εκτιμηθούν οι άμεσες και έμμεσες συνέπειες αυτών με το άγχος (Αron,1992, Crank and Caldero, 1991,Newman and Rucker-Reed, 2004, He etal, 2002, Violanti and Aron, 1995,Zhao, et al,2003).

Συνέπειες άγχους

Το άγχος προκαλείται όταν οι εμπειρίες ενός προσώπου σε μια κατάσταση ή γεγονός έχουν αρνητική επίδραση στην πνευματική ή σωματική ευημερία του ατόμου. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι το άγχος που παρατείνεται μπορεί να έχει ζημιογόνα σωματικά αποτελέσματα στους ανθρώπους, ν’ αναστατώνει το ανοσοποιητικό τους σύστημα και να προδιαθέτει αυτούς τους ανθρώπους σε ορισμένες ασθένειες
(Rice 2000).
Το άγχος μπορεί να εξασθενίσει ψυχολογικά την ικανότητα του ανθρώπου να συγκεντρώνεται, να λύνει προβλήματα, να λαμβάνει αποφάσεις και να ολοκληρώνει εργασιακές δραστηριότητες. Αυτές οι ψυχολογικές επιδράσεις μπορεί να αναχαιτίζουν την ικανότητα του ατόμου ν’ αποδίδει/παράγει,
αποτελεσματικά πάνω στη δουλειά, το οποίο μπορεί να οδηγήσει σε φτωχή εργασιακή αποδοτικότητα (Rice, 2000). Οι συμπεριφορικές αντιδράσεις των ανθρώπων στο στρες έχουν αναφερθεί ως: κλάμα, κάπνισμα, υπερβολικό φαγητό, κατάχρηση αλκοόλ, γρήγορη ομιλία, και τρεμούλιασμα.
Αυτές οι συμπεριφορικές αντιδράσεις στο άγχος είναι ανθυγιεινές και μπορεί να οδηγήσουν σε άλλα κύρια προβλήματα υγείας (Rice, 2000).
Οι συνέπειες του άγχους στους αστυνομικούς που αναφέρονται στην επιστημονική βιβλιογραφία περιλαμβάνουν:καχυποψία, συναισθηματική αδιαφορία, δυσαρέσκεια στη δουλειά, μειωμένη αποδοτικότητα, συστηματική απουσία, πρόωρη σύνταξη, υπερβολική επιθετικότητα, αλκοολισμό,συζυγικά ή οικογενειακά προβλήματα, καρδιακή προσβολή, έλκη, απόκτηση βάρους και αυτοκτονία (Finn, 2000, Violanti & Aron, 1994).
Άλλες συνέπειες είναι η πρόωρη σύνταξη, η συστηματική απουσία από τα καθήκοντα και τα προβλήματα αλκοόλ. Επίσης, οι συνέπειες του αστυνομικού άγχους δεν επηρεάζουν μόνο τους αστυνομικούς, αλλά και τα μέλη της οικογένειας τους. Η βιβλιογραφία έχει αποδείξει ότι οι σύζυγοι αστυνομικών υποφέρουν από υψηλά επίπεδα άγχους εξαιτίας της φύσης της δουλειάς των συζύγων. Πηγές του άγχους που παρατέθηκαν από τις συζύγους αστυνομικών περιλαμβάνουν: βάρδια εργασίας, υπερωρία, ανικανότητα ή απροθυμία να εκφράσουν συναισθήματα, φόβος ότι ο σύζυγος θα τραυματιστεί ή θα σκοτωθεί στη γραμμή του καθήκοντος και ο εικοσιτετράωρος ρόλος του αστυνομικού ως όργανο του νόμου (Finn, 2000).
Επιπλέον, έχει αποδειχθεί ότι τα άτομα αυτά είναι συχνά απελπισμένα ελπίζοντας να καταφέρουν να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους στρεφόμενοι στο αλκοόλ, ακόμη και αν το αλκοόλ μπορεί μόνιμα να καταστρέψει τόσο την καριέρα τους όσο και τη ζωή των οικογενειών τους (Boyce, 2006).

Οι δείκτες διαζυγίου ανάμεσα στους αστυνομικούς είναι υψηλοί. Εξαιτίας της δουλειάς είναι οφθαλμοφανές ότι μπορεί να πιεστούν οι σχέσεις εξαιτίας των εναλλαγών βάρδιας και των παρατεταμένων ωραρίων. Μ’ αυτά τα ωράρια είναι δύσκολο να σπαταλούν ποιοτικό χρόνο οποιαδήποτε ώρα, με τις οικογένειες τους. Τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη δουλειά ίσως να τα μεταφέρουν στην οικογένεια. Οι οικογένειες αντιμετωπίζουν συνεχώς το φόβο ότι κάτι κακό θα μπορούσε να τους συμβεί. Ο χαμηλός μισθός μπορεί να προκαλεί οικονομικές δυσκολίες. Οι σχέσεις συχνά γίνονται
προβληματικές και απόμακρες και οδηγούν στο διαζύγιο.
Απ’ όλες τις επιπτώσεις του άγχους, η αυτοκτονία είναι η πιο τραγική. Περίπου τρία (3) εκατομμύρια αστυνομικοί ετησίως πεθαίνουν από το δικό τους χέρι (Μiller, 2004). H Unit Central Florida Police stress (2004) απαρίθμησε αυτούς τους πιθανούς λόγους για τον υψηλό δείκτη αυτοκτονιών: συνεχής έκθεση στην ανθρώπινη δυστυχία, αυταρχική αστυνομική γραφειοκρατία, βάρδια εργασίας, κοινωνική πίεση, οικογενειακές διαφορές, ανακολουθίες του εγκληματικού δικαστικού συστήματος, κατάχρηση αλκοόλ και έλλειψη ελέγχου πάνω σε εργασιακές καταστάσεις (Boyce, 2006).
Λαμβάνοντας όλα αυτά υπόψη, μπορεί κανείς να ισχυριστεί ότι οι επιπτώσεις του άγχους και των κακών εργασιακών συνθηκών γίνονται εύκολα ορατές στην καθημερινή ζωή.
Είναι δύσκολο να καταγραφεί όλο το φάσμα των επιπτώσεων αυτών, αν και, σύμφωνα με πολλούς ερευνητές (Βarnett & Brennan, 1995, Beehr, & Newman, 1978, Repetti, 1993, Ross & Altamaier, 1994,Staw,1984), μπορούν να χωριστούν στις εξής κατηγορίες:
α) Προβλήματα σωματικής υγείας,
β) Προβλήματα ψυχολογικής φύση, όπως κατάθλιψη, έντονο άγχος, και νευρικότητα,
γ) Προβλήματα που εντοπίζονται στη συμπεριφορά, όπως συχνές απουσίες από την εργασία, αυξημένο κάπνισμα.
Οι σωματικές και συναισθηματικές συνέπειες του στρες είναι πολυάριθμες και συχνά σοβαρές. Οποιαδήποτε από αυτά μπορεί να φθείρουν την εργασιακή απόδοση. Οι συνέπειες
του άγχους που κυρίως αναφέρονται από τους αστυνομικούς είναι:
■ Κυνισμός και καχυποψία
■ Συναισθηματική αδιαφορία διαφόρων απόψεων της καθημερινής ζωής
■ Μείωση αποδοτικότητας
■ Συστηματική αποχή και πρόωρη συνταξιοδότηση
■ Υπερβολική επιθετικότητα
■ Αλκοολισμός και ύπαρξη προβλημάτων κακομεταχείρισης
■ Συζυγικά ή άλλα οικογενειακά προβλήματα (π.χ εξωσυζυγικές σχέσεις, διαζύγιο ή ενδοοικογενειακή βία)
■ Μετατραυματική διαταραχή του στρες

■ Καρδιακή προσβολή, έλκη, απόκτηση βάρους και άλλα προβλήματα υγείας και αυτοκτονία
Συμπέρασμα
Το άγχος και η αποδοτικότητα του αστυνομικού εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, δείχνοντας με κατηγορηματικό τρόπο τη δυσκολία της συγκεκριμένης εργασίας και την πολυεπίπεδη μορφή που μπορεί να πάρει. Οι αστυνομικοί καθημερινά αντιμετωπίζουν διαφορετικές καταστάσεις και όσο το έγκλημα αναπτύσσεται και η υποστήριξη της ψυχολογικής του υγείας μειώνεται τόσο δυσκολότερη θα είναι
γενικά η εμπέδωση του αισθήματος ασφαλείας στους πολίτες και στην κοινωνία γενικά.
Ως εκ τούτου, οι ανθρωπιστικές επιστήμες και η κοινωνική πρόνοια του κράτους μπορούν να συμβάλλουν στην προσπάθεια ενημέρωσης των αστυνομικών για θέματα αγχογόνων καταστάσεων και κατ΄ επέκταση διαχείρισης του άγχους μέσω συγκεκριμένων προγραμμάτων που προσφέρονται
από κοινωνικές υπηρεσίες της χώρας. Σε συνεργασία με ειδικούς μπορεί να ξεκινήσει μια προσπάθεια ενημέρωσης και πληροφόρησης σχετικά με το πόσο σημαντικό είναι ο καθένας μας να διαφυλάξει τον εαυτό του αλλά και τους γύρω του μέσα από το στρεσάρισμα που βιώνει ο ίδιος, πόσο μάλλον αν το συγκεκριμένο άτομο είναι αστυνομικός ο οποίος καθημερινά στη δουλειά του αντιμετωπίζει αγχωτικές
καταστάσεις.

 ■Αρθρογραφία
• Barnett Rosalind & Robert Brennan (1995). The relationship between job experiences and psychological distress: A structural equation approach, Journal of Organizational Behavior, Vol. 16.259-
276 (1995) • Beck, K. and Wilson, C.(1997), Police officers viewa on cultivating organizational commitment: implications for police managers, Policing: An International Journal of Police Strategies
and Management, Vol, 20 No 1 • Brown, J. and Campbell, E. (1990), Sources of occupational stress
in the police Work and Stress, Vol 4 • Brooks, L.W. and Piquero, N.L.(1998), Police stress: does department size matter, Policing , Vol 21 • P.A.Collins & A.C.C.Gibbs (2003). Stress in police officers: a study of the origins,prevalence and severity of stress-related symptoms within a county police force, Occupational Medicine 53:256–264 • Greene, J.R.(2000), Community policing in America: changing the
nature, structure, and function of the police, Criminal Justice 2000, Vol 3: Policies Processes and Decisions in the Criminal Justice& Stem, National Institute of Justice, Washington, DC, • Sergeant James Boyce, Arkansas Highway Police, (2006), Police Officers under stress, Criminal Justice Institute , University of Arkansas System, School of Law Enforcement Supervision • Storch. J.E.& Panzarella, R.(1996), Police stress: state-trait anxiety in relation to occupational and personal stressors. Journal of
Criminal Justice, 24