«Οι Άνθρωποι-Σκιές»: Ο Αόρατος Κίνδυνος των Zero Units που Ζουν Πια Ανάμεσά μας

 

Όταν ο πόλεμος δεν τελειώνει ποτέ

Οι Zero Units του Αφγανιστάν — οι επίλεκτες παραστρατιωτικές ομάδες που δημιουργήθηκαν, εξοπλίστηκαν και καθοδηγήθηκαν από τη CIA — υπήρξαν για χρόνια το πιο μυστικό και ταυτόχρονα το πιο αμφιλεγόμενο εργαλείο του αμερικανικού πολέμου κατά της τρομοκρατίας.
Σήμερα όμως, μετά την κατάρρευση της Καμπούλ και τη διασπορά των μελών τους σε ΗΠΑ, Ευρώπη και άλλες χώρες, μια νέα πραγματικότητα γεννά ανησυχίες:
Τι σημαίνει όταν άντρες εκπαιδευμένοι για θανατηφόρες νυχτερινές επιδρομές προσπαθούν να ζήσουν ως πολίτες, χωρίς επίβλεψη, χωρίς υποστήριξη και χωρίς κανείς να γνωρίζει πραγματικά ποιοι είναι;

Η πρόσφατη υπόθεση πυροβολισμών σε Αμερικανούς Εθνοφρουρούς, όπου ο ύποπτος πιθανόν είχε υπηρετήσει σε Zero Unit, άνοιξε ξανά ένα ζήτημα που μέχρι σήμερα βρισκόταν θαμμένο σε απόρρητους φακέλους:
Πόσο ασφαλές είναι αυτό το ανθρώπινο δυναμικό όταν βρίσκεται εκτός ελέγχου;

Ποιοι ήταν οι Zero Units – ο μυστικός στρατός της CIA

Οι Zero Units ήταν ειδικές μονάδες που λειτουργούσαν κάτω από την «ομπρέλα» της αφγανικής υπηρεσίας NDS, αλλά στην πράξη αποτελούσαν παραστρατιωτική προέκταση της CIA. Με υψηλό επίπεδο εκπαίδευσης, πρόσβαση σε τεχνολογία και πληροφορίες των ΗΠΑ και ελευθερία κινήσεων που ξεπερνούσε κάθε επίσημο πλαίσιο, έγιναν γρήγορα ο «σιωπηλός στρατός» του αμερικανικού αντιτρομοκρατικού σχεδιασμού.

 

Οι βασικές μονάδες:

• 01 Unit — Καμπούλ

• 02 Unit — Νανγκαρχάρ

• 03 Unit — Κανταχάρ

• 04 Unit — Χελμάντ

Ήταν ομάδες άμεσης δράσης (direct action), σχεδιασμένες για:

• ταχύτατες επιθέσεις,

• εκτέλεση ή σύλληψη στόχων υψηλής προτεραιότητας,

• μυστικές επιχειρήσεις με ελικόπτερα,

• αποχώρηση πριν αντιληφθεί κανείς τι συνέβη.

  
  
   

Οι Νυχτερινές Επιδρομές – Επιχειρήσεις στην απόλυτη σκιά

Οι night raids έγιναν το χαρακτηριστικό των Zero Units. Από το 2017 έως το 2020, σε ορισμένες επαρχίες πραγματοποιούνταν επιδρομές κάθε νύχτα.

Πώς γινόταν μια επιχείρηση

1. Στόχευση με βάση λίστες υπόπτων ή πληροφορίες.

2. Μεταφορά με ελικόπτερα από αμερικανικές βάσεις.

3. Έφοδος με εκρηκτικά στη μέση της νύχτας.

4. Kill or capture – συχνά με άμεση χρήση θανατηφόρας ισχύος.

5. Μυστική αποχώρηση χωρίς λογοδοσία.

Αμερικανοί πράκτορες και ειδικές δυνάμεις παρίσταντο σε πολλές επιχειρήσεις — άλλοτε ως «σύμβουλοι», άλλοτε ως συντονιστές.

 

Σκιές και Αίμα – Οι καταγγελίες για παραβιάσεις και εκτελέσεις

Αναφορές διεθνών ΜΚΟ και ερευνητικών δημοσιογράφων παρουσιάζουν ένα σκοτεινό προφίλ:

• εκτελέσεις άοπλων πολιτών,

• θάνατοι παιδιών από διατρητικές σφαίρες,

• σκοτώματα λόγω λανθασμένων πληροφοριών,

• εξαφανίσεις κρατουμένων,

• έφοδοι χωρίς καμία επίσημη αναφορά στο μητρώο του πολέμου.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, χωριά ξυπνούσαν το πρωί με 4, 6, 10 νεκρούς — χωρίς κανείς να γνωρίζει ποιος τους σκότωσε.
Όπως κατέθεσε κάτοικος χωριού σε διεθνή έρευνα:
«Δεν βλέπαμε πρόσωπα. Μόνο φως, θόρυβο και πεσμένους ανθρώπους.»

 

Πού βρίσκονται σήμερα τα μέλη των Zero Units

Μετά την άτακτη φυγή από το Αφγανιστάν, οι Zero Units σκορπίστηκαν σε όλο τον κόσμο.

Σήμερα βρίσκονται:

• Στις ΗΠΑ – εκατοντάδες μεταφέρθηκαν με προγράμματα έκτακτης προστασίας.

• Στον Καναδά και τη Βρετανία, μέσω ανθρωπιστικών βίζων.

• Σε ευρωπαϊκές χώρες, είτε επίσημα είτε μέσω μεταναστευτικών ροών.

• Σε Πακιστάν και Ιράν, χωρίς χαρτιά και υπό καθεστώς φόβου.

• Μερικοί ακόμη κρυμμένοι στο Αφγανιστάν, αλλάζοντας τοποθεσία για να αποφύγουν τους Ταλιμπάν.

Πολλοί ζουν χωρίς σταθερή εργασία, χωρίς ψυχολογική υποστήριξη και χωρίς δομές επανένταξης.

Ο νέος κίνδυνος: Εκπαιδευμένοι μαχητές εκτός ελέγχου

Οι Zero Units εκπαιδεύτηκαν για:

• εισβολή σε σπίτια σε απόλυτο σκοτάδι,

• εξουδετέρωση στόχων σε δευτερόλεπτα,

• χρήση αυτόματων όπλων και εκρηκτικών,

• δράση χωρίς φόβο ή αναστολές.

Χωρίς ελεγχόμενη μετάβαση στη ζωή του πολίτη, χωρίς ψυχολογική στήριξη και συχνά με μετατραυματικό στρες, οι ειδικοί κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου.

 

Τρεις παράγοντες κινδύνου που επισημαίνουν αναλυτές:

1. Μεγάλο φορτίο ανεπεξέργαστου τραύματος (PTSD)
   – Όσοι έζησαν χρόνια μέσα στη βία δυσκολεύονται να λειτουργήσουν σε ειρηνικά περιβάλλοντα.

2. Απουσία θεσμικής εποπτείας
   – Δεν υπάρχει επίσημη στρατιωτική λογοδοσία, γιατί δεν ήταν μέλη τακτικού στρατού.

3. Πολύ υψηλές πολεμικές δεξιότητες
   – Η εκπαίδευσή τους τούς καθιστά εξαιρετικά επικίνδυνους εάν διαταραχθεί η ψυχική τους ισορροπία ή εμπλακούν σε συγκρούσεις.

   
   
    

Η πρόσφατη υπόθεση πυροβολισμών και η παγκόσμια ανησυχία

Η διερεύνηση περιστατικού όπου ο ύποπτος πυροβόλησε εναντίον μελών της Εθνοφρουράς στις ΗΠΑ και ενδέχεται να υπήρξε πρώην Zero Unit ανέδειξε ένα κρίσιμο ερώτημα:

Πόσο καλά γνωρίζουμε ποιοι ακριβώς έφτασαν στη Δύση;

Ανεξάρτητα από το αποτέλεσμα της συγκεκριμένης υπόθεσης, η ήδη υπάρχουσα παρακαταθήκη:

• υψηλής εκπαίδευσης,

• τραυματικών εμπειριών,

• έλλειψης θεσμικού ελέγχου,

δημιουργεί μια «γκρίζα ζώνη κινδύνου» που οι αρχές δεν μπορούν πλέον να αγνοούν.

 

 Ο σιωπηλός κίνδυνος που μόλις αρχίζουμε να αντιλαμβανόμαστε

Οι Zero Units ήταν προϊόν ενός μυστικού πολέμου.
Τώρα, πολλοί από αυτούς ζουν σε νέες χώρες, χωρίς υποστήριξη, χωρίς έλεγχο, συχνά χωρίς καν να γνωρίζει η τοπική κοινωνία το παρελθόν τους.

Η ιστορία τους αποκαλύπτει ότι:

Ο πραγματικός κίνδυνος δεν είναι μόνο οι επιχειρήσεις που έκαναν στο Αφγανιστάν — αλλά το τι μπορεί να συμβεί όταν άντρες, εκπαιδευμένοι για βίαιη άμεση δράση, βρεθούν εκτός θεσμικών πλαισίων σε μια νέα, εύθραυστη ζωή.