«Παράθυρο» για επαναφορά 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο από την εξίσωση με τους ιδιωτικούς υπαλλήλους

 

Σημαντικές εξελίξεις προδιαγράφονται για το μισθολογικό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων, καθώς την ερχόμενη Παρασκευή εκδικάζεται στο Συμβούλιο της Επικρατείας (ΣτΕ) πιλοτική αγωγή για τα Δώρα Χριστουγέννων και Πάσχα, με επίδικο την πιθανή επαναφορά 13ου και 14ου μισθού στο Δημόσιο.

«Παράθυρο» για μερική ή και πλήρη επαναφορά του 13ου και 14ου μισθού στους δημοσίους υπαλλήλους φαίνεται να ανοίγει στο Συμβούλιο της Επικρατείας, σύμφωνα με αποκλειστικές πληροφορίες του «Ελεύθερου Τύπου». Η κρίσιμη πιλοτική δίκη θα διεξαχθεί την ερχόμενη Παρασκευή, με αντικείμενο την αγωγή εκπαιδευτικού για τα δώρα εορτών και αδείας των ετών 2023 και 2024.

Το επίκεντρο της υπόθεσης, όπως αποκαλύπτει ο “Ελεύθερος Τύπος”,  βρίσκεται στην εξίσωση αποδοχών μεταξύ δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, όπως αυτή θεσπίζεται στην ευρωπαϊκή Οδηγία 2022/2041 Ε.Ε. για τον κατώτατο μισθό και ενσωματώθηκε στην ελληνική νομοθεσία με τον νόμο 5163/2024.

Η ουσία: Ίδιες αμοιβές, διαφορετικοί όροι εργασίας;

Η Οδηγία, όπως επισημαίνεται στην εισήγηση του Δικαστή της υπόθεσης στο ΣτΕ, προβλέπει την ίση αμοιβή για εργαζόμενους δημόσιου και ιδιωτικού τομέα με βάση τον κατώτατο μισθό, χωρίς ρητές διακρίσεις ως προς τα επιπλέον δώρα (13ος και 14ος μισθός). Το πρόβλημα που αναδεικνύεται είναι ότι, ενώ ο νόμος εφαρμόζει τον κατώτατο μισθό (880 ευρώ από 1/4/2025) και στους δημόσιους υπαλλήλους, δεν προβλέπει τα επιπλέον δύο μισθολογικά επιδόματα (Χριστουγέννων και Πάσχα + άδεια), τα οποία εξακολουθούν να καταβάλλονται μόνο στον ιδιωτικό τομέα.

Τι λέει το Δημόσιο και τι κρίνει το ΣτΕ

Το Δημόσιο από την πλευρά του προβάλλει την αρχή της δημοσιονομικής ευχέρειας, υποστηρίζοντας ότι οι διατάξεις της Οδηγίας δεν θεμελιώνουν συγκεκριμένα ατομικά δικαιώματα για επιδόματα και δώρα στους δημοσίους υπαλλήλους. Αντίθετα, σύμφωνα με το σκεπτικό που αποκαλύπτει ο «Ελεύθερος Τύπος», στο ΣτΕ καλούνται να απαντήσουν αν:

1. Η εξίσωση που προβλέπει η Οδηγία αφορά μόνο το ύψος των αποδοχών ή και τη δομή των αμοιβών, δηλαδή τον αριθμό των μισθών.

2. Η διατήρηση των 12 μισθών στο Δημόσιο (έναντι 14 στον ιδιωτικό τομέα) αποτελεί διάκριση κατά των δημοσίων υπαλλήλων.

3. Η εξίσωση αποδοχών, εφόσον είναι πλήρης, υποχρεώνει το κράτος να καταβάλει δύο ακόμη μισθούς ετησίως στους υπαλλήλους του Δημοσίου.

Πιθανές συνέπειες: Επαναφορά Δώρων ή... σύγκρουση με ταμειακά όρια

Αν γίνει δεκτό το αίτημα της αγωγής και η ερμηνεία της Οδηγίας οδηγήσει σε πλήρη εξίσωση των κατώτατων αποδοχών, τότε το Δημόσιο θα πρέπει να καταβάλει επιπλέον δύο μισθούς των 880 ευρώ ετησίως σε κάθε υπάλληλο, κάτι που σύμφωνα με το υπουργείο Οικονομικών μεταφράζεται σε κόστος 2,68 δισ. ευρώ τον χρόνο.

Παρότι τα νέα δημοσιονομικά περιθώρια επιτρέπουν πρόσθετες παροχές ύψους περίπου 1 δισ. ευρώ, η πλήρης επαναφορά των Δώρων θεωρείται «οριακά ανεκτή» χωρίς να προκληθεί νέα υπέρβαση ελλείμματος.

Κρίσιμο ερώτημα: Μισθολογική ισότητα ή υπηρεσιακή διαφοροποίηση;

Στον αντίλογο, το Δημόσιο προβάλλει την ιδιαιτερότητα της δημοσιοϋπαλληλικής σχέσης, την μονιμότητα, τις διαφορετικές συνθήκες εργασίας και την εξελικτική πορεία των αποδοχών στον δημόσιο τομέα ως αιτιολογίες για τη διατήρηση διαφορετικής μεταχείρισης ως προς τα Δώρα.

Τι μέλλει γενέσθαι

Η απόφαση του ΣτΕ, που πιθανόν να ληφθεί εντός του καλοκαιριού, δεν αποκλείεται να φέρει ανατροπές στο μισθολογικό καθεστώς των δημοσίων υπαλλήλων. Αν επικρατήσει η ερμηνεία περί πλήρους εξομοίωσης αποδοχών, τότε το Δημόσιο θα υποχρεωθεί να επανεξετάσει τη χορήγηση του 13ου και 14ου μισθού — αρχικά στους κατώτατα αμειβόμενους και ενδεχομένως συνολικά.