Ανακοινώσεις της ΕΛ.ΑΣ: Όταν η διάψευση γίνεται... συνήθεια

 Τα τελευταία χρόνια, οι επίσημες ανακοινώσεις της Ελληνικής Αστυνομίας έχουν μετατραπεί από θεσμικό εργαλείο ενημέρωσης του πολίτη σε μηχανισμό διάψευσης, εξωραϊσμού ή "επικοινωνιακού κατευνασμού". Όμως, όταν η αλήθεια θολώνει, χάνεται – και μαζί της η εμπιστοσύνη.

Σε κάθε περιστατικό υπέρμετρης βίας, αυθαιρεσίας ή επιχειρησιακού λάθους, η πρώτη επίσημη αντίδραση δεν είναι η διερεύνηση, αλλά η άρνηση. Όταν μάλιστα αυτή συνοδεύεται από βίντεο, μαρτυρίες ή ιατρικά ευρήματα που την διαψεύδουν, το χάσμα ανάμεσα στην πραγματικότητα και την ανακοίνωση γίνεται επικίνδυνα μεγάλο.

Και δεν είναι μόνο η κοινωνία που δείχνει σημάδια δυσπιστίας. Οι ίδιοι οι αστυνομικοί, ένστολοι με πολυετή υπηρεσία, αναρωτιούνται πλέον ανοιχτά:
«Ποιον εξυπηρετούν αυτές οι ανακοινώσεις; Εμάς ή την εικόνα του Σώματος;»

Η ανακοίνωση γίνεται πολλές φορές εργαλείο συγκάλυψης ή επικοινωνιακής διαχείρισης, ειδικά σε περιπτώσεις που εμπλέκονται ισχυροί, δημόσιοι ή ιδιωτικοί παράγοντες. Δεν είναι λίγοι οι αστυνομικοί που νιώθουν εκτεθειμένοι από αυτές τις ανακοινώσεις, αφού καλούνται να υπερασπιστούν καταστάσεις που γνωρίζουν εκ των έσω ότι δεν ανταποκρίνονται στην αλήθεια.

Από την υπόθεση του διαβητικού επιχειρηματία στη Μύκονο, μέχρι περιστατικά καθημερινής βίας ή καταχρήσεων εξουσίας, το μοτίβο επαναλαμβάνεται:

• Άμεση ανακοίνωση που αποδίδει ευθύνη στο «συμπτωματικό», το «παρεξηγημένο» ή τον «αντιδρώντα πολίτη».

• Καθυστερημένη αποδοχή σφαλμάτων όταν τα στοιχεία δεν καλύπτονται πλέον.

• Αποσιώπηση εσωτερικών πειθαρχικών ερευνών ή αποτελεσμάτων.

Το ζητούμενο, όμως, δεν είναι η δημόσια διαπόμπευση της ΕΛ.ΑΣ. Αντιθέτως: η κοινωνία έχει ανάγκη από μια Αστυνομία που θα εμπνέει εμπιστοσύνη και διαφάνεια, που θα λέει την αλήθεια, ακόμη κι όταν είναι δύσκολη.

Το πρόβλημα δεν είναι μόνο οι ανακοινώσεις. Είναι ότι δεν τις πιστεύει πλέον κανείς. Ούτε οι αστυνομικοί που υπηρετούν.

Η αλλαγή πρέπει να ξεκινήσει από το εσωτερικό. Από την αναγνώριση ότι η υπευθυνότητα δεν κρίνεται από το πόσο "καλά" κρύβεις ένα πρόβλημα, αλλά από το πώς το αντιμετωπίζεις. Και αυτό – καλώς ή κακώς – ξεκινά από το περιεχόμενο των επίσημων δηλώσεων.