Κοιμήθηκαν με οικόπεδα, ξύπνησαν με… χωράφια: Αντιδράσεις ιδιοκτητών που χάνουν το δικαίωμα δόμησης σε οικισμούς

 

Μια «χρυσή τομή» ανάμεσα στην απόφαση του ΣτΕ, η οποία μετουσιώθηκε στο Προεδρικό Διάταγμα του υπουργείου Περιβάλλοντος για την οριοθέτηση και τη δόμηση των οικισμών κάτω των 2.000 κατοίκων, αλλά και των ιδιοκτητών ακινήτων – οι οποίοι κοιμήθηκαν με οικόπεδα, αλλά ξύπνησαν… με χωράφια – αναζητεί το υπουργείο.

Το Προεδρικό Διάταγμα έχει προκαλέσει «θύελλα» αντιδράσεων σε πολλές περιοχές ανά την Ελλάδα, καθώς συρρικνώνει σημαντικά τα όρια των οικισμών, ρίχνοντας ουσιαστικά εκτός σχεδίου περιοχής ιδιοκτησίες που έως τώρα θεωρούνταν εντός οικισμού και απαιτούσαν σαφώς μικρότερες προϋποθέσεις για οικοδομησιμότητα.

Το ιστορικό της υπόθεσης

Πρακτικά, το ΣτΕ έδειξε κόκκινη κάρτα στο υπουργείο, το οποίο επιχείρησε – μέσω του σχεδίου Π.Δ. που έστειλε για έλεγχο – να ενσωματώσει το σύνολο των ορίων των οικισμών που είχαν οριοθετήσει παλαιότερα οι Νομάρχες. Τα όρια αυτά είχαν συχνά «ξεχειλώσει» ήδη από τη δεκαετία του 1980.

Ωστόσο, το Ανώτατο Ακυρωτικό Δικαστήριο απέρριψε το σχέδιο ως μη νόμιμο, με το σκεπτικό ότι οι Νομάρχες δεν είχαν την αρμοδιότητα να προχωρήσουν σε τέτοιου είδους οριοθετήσεις.

Τι προβλέπει το νέο Προεδρικό Διάταγμα

Σύμφωνα με το νέο Προεδρικό Διάταγμα, καθορίζονται τρεις ζώνες:

• Ζώνη Α: Αφορά τον παλιό πυρήνα, δηλαδή οικισμούς που υφίστανται πριν το 1923, όπως προκύπτουν από αεροφωτογραφίες πλησίον αυτής της περιόδου (1939 ή 1945).

• Ζώνη Β: Περιλαμβάνει τον συνεκτικό πυρήνα μεταξύ 1923 και 1983.

• Ζώνη Β΄1: Αναφέρεται σε πιο διάσπαρτο πυρήνα, με δόμηση που δημιουργήθηκε μεταγενέστερα.

Το μεγάλο πρόβλημα εντοπίζεται μετά το 1983 και αφορά έναν τεράστιο αριθμό ιδιοκτησιών που βρέθηκαν σε γκρίζα ζώνη από τη μια στιγμή στην άλλη.

Πώς προέκυψε το πρόβλημα

Η οριοθέτηση οικισμών, σύμφωνα με τη νομολογία του ΣτΕ, πρέπει να γίνεται βάσει γενικού πολεοδομικού σχεδιασμού και να εγκρίνεται με Προεδρικό Διάταγμα.

Έτσι, το ΣτΕ με αποφάσεις του ακύρωσε επεκτάσεις οικισμών που είχαν καθοριστεί αυθαίρετα με αποφάσεις Νομαρχών ήδη από τη δεκαετία του 1980, ζητώντας τεκμηρίωση για κάθε νέα πολεοδόμηση:

• Απόφαση 56/2017: ακύρωση ορίων οικισμών στον Δήμο Ρεθύμνου.

• Απόφαση 1268/2019: ακύρωση ορίων οικισμών στο Πήλιο.

• Απόφαση 164/2022: ακύρωση επεκτάσεων στην Πάρο, τονίζοντας ότι η επέκταση δεν μπορεί να βασίζεται σε οικιστικές πιέσεις ή στη ζήτηση για παραθεριστική κατοικία, αλλά στη φέρουσα ικανότητα του νησιού.

Αποτέλεσμα: πολεοδομική καραντίνα για πολλούς οικισμούς, χωρίς δυνατότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών.

Δηλώσεις Παπασταύρου: «Ασφάλεια και βεβαιότητα»

Ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, μίλησε στην ΕΡΤ, δηλώνοντας πως το Προεδρικό Διάταγμα δεν αποσταθεροποιεί τους οικισμούς, αλλά διορθώνει μια εκκρεμότητα δεκαετιών.

Ο κ. Παπασταύρου ανέφερε:

«Η Πολιτεία μεριμνά και φροντίζει την ιδιοκτησία κάθε Ελληνίδας και Έλληνα, μέσα στα πλαίσια της νομιμότητας. Από το 1985, για τους 10.000 οικισμούς κάτω των 2.000 κατοίκων, η οριοθέτησή τους γινόταν από Νομάρχες. Το ΣτΕ, με αποφάσεις το 2005, 2017 και 2019, έκρινε ότι οι Νομάρχες ήταν αναρμόδιοι και ότι τα κριτήρια οριοθέτησης δεν ήταν σωστά».

Και συμπλήρωσε:

«Το Π.Δ. που προετοίμασε ο προκάτοχός μου, δεν βάζει στον αέρα τους οικισμούς, αλλά κάνει το αντίθετο. Φέρνει τάξη και ασφάλεια. Πράγματι, υπάρχει μια απομακρυσμένη ζώνη που απορρίφθηκε από το ΣτΕ ως ακραία οριοθέτηση, αλλά η Πολιτεία με επιστημονικά κριτήρια, σέβεται την απόφαση του ΣτΕ και μελετά νομοθετική ρύθμιση ώστε να ενσωματωθούν ακίνητα με γεωγραφική οικιστική σχέση στους οικισμούς».

enikos.gr 

---