Οι Ανεξέλεγκτες Επιπτώσεις των Χημικών στους Αστυνομικούς των ΜΑΤ: Διαχρονική Αδιαφορία και Έλλειψη Μέτρων Προστασίας

Η έκθεση των αστυνομικών, και ειδικότερα των ΜΑΤ, σε επικίνδυνες χημικές ουσίες κατά τη διάρκεια επιχειρήσεων καταστολής διαδηλώσεων αποτελεί ένα διαρκές πρόβλημα που, αν και γνωστό, παραμένει χωρίς ουσιαστική και συστηματική αντιμετώπιση. Παρά τις επανειλημμένες αναφορές και την επιστημονική συναίσθηση για τις επικίνδυνες συνέπειες των χημικών στον ανθρώπινο οργανισμό, η πολιτεία δεν έχει λάβει τα αναγκαία μέτρα για την προστασία των αστυνομικών που εκτίθενται σε αυτά.

Αυτό το ζήτημα δεν είναι κάτι καινούριο, αλλά αποτελεί μια διαχρονική ευθύνη των εκάστοτε κυβερνήσεων, οι οποίες φαίνεται να μην έχουν δείξει το απαιτούμενο ενδιαφέρον για την προστασία της υγείας των αστυνομικών, παρά την επαναλαμβανόμενη έκθεσή τους σε επικίνδυνες ουσίες. Από τις προηγούμενες δεκαετίες μέχρι σήμερα, οι αστυνομικοί των ΜΑΤ, που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της αστυνόμευσης κατά τη διάρκεια κοινωνικών αναταραχών και διαδηλώσεων, εκτίθενται συστηματικά σε χημικά όπως τα δακρυγόνα, χωρίς την αναγκαία προστασία και χωρίς να έχει γίνει σε βάθος μελέτη για τις επιπτώσεις της συνεχούς επαφής με αυτά στην υγεία τους.

Η Αδιαφορία για την Υγεία των Αστυνομικών

Η διαχρονική αδιαφορία της Πολιτείας για την υγεία των αστυνομικών που συμμετέχουν σε τέτοιες επιχειρήσεις αντικατοπτρίζεται στην έλλειψη κρατικής πρόνοιας και σε μια σειρά από παραλείψεις στην εφαρμογή στοιχειωδών μέτρων προστασίας. Αν και είναι αποδεκτό ότι οι αστυνομικοί πρέπει να εκτελούν τα καθήκοντά τους με αποτελεσματικότητα, αυτό δεν πρέπει να γίνεται εις βάρος της υγείας τους. Η χρήση χημικών ουσιών, που συχνά γίνονται μόνιμοι σύντροφοι στις καθημερινές τους δραστηριότητες, παραμένει χωρίς επαρκή έρευνα και συστηματική αξιολόγηση, με αποτέλεσμα να αγνοούνται οι μακροπρόθεσμες συνέπειες αυτής της έκθεσης.

Η αδυναμία των κυβερνήσεων να εστιάσουν στην πρόληψη αυτών των κινδύνων και να θεσπίσουν πολιτικές που θα προστατεύουν τους αστυνομικούς αποτελεί ένα σοβαρό ζήτημα. Ενώ η τεχνολογία και η επιστημονική έρευνα έχουν εξελιχθεί, δεν έχει υπάρξει επαρκής κινητοποίηση για την εφαρμογή μέτρων προστασίας. Αυτό αποδεικνύεται από την έλλειψη αναφορών για μελέτες που να καταγράφουν τις επιπτώσεις των χημικών στα σώματα των αστυνομικών ή να προσδιορίζουν τα απαραίτητα μέτρα για την προστασία τους.

Η Καθημερινή Έκθεση των Αστυνομικών στα Χημικά και οι Συνθήκες Εργασίας τους

Η κατάσταση αυτή είναι ιδιαίτερα ανησυχητική όταν λάβουμε υπόψη ότι οι αστυνομικοί των ΜΑΤ εργάζονται για τουλάχιστον 8 ώρες καθημερινά, συνήθως μέσα σε οχήματα που μεταφέρουν τα χημικά που χρησιμοποιούνται στις επιχειρήσεις. Αυτά τα οχήματα, λόγω του περιορισμένου χώρου και της έλλειψης επαρκούς εξαερισμού, αποτελούν «κλειστούς θύλακες» επικίνδυνων χημικών ουσιών, που παραμένουν εκεί ακόμα και αφού τα χημικά έχουν χρησιμοποιηθεί. Ειδικά όταν οι αστυνομικοί επιβιβάζονται και παραμένουν για μεγάλες χρονικές περιόδους στα οχήματα αυτά, συνεχίζουν να εκτίθενται σε αυτές τις επικίνδυνες ουσίες, εντείνοντας τον κίνδυνο για την υγεία τους.

Αυτός ο συνεχής εγκλωβισμός σε περιβάλλοντα μολυσμένα με χημικά δημιουργεί μια συνθήκη υψηλής επικινδυνότητας, που μπορεί να οδηγήσει σε σοβαρά αναπνευστικά προβλήματα, αλλεργικές αντιδράσεις και άλλες χρόνιες παθήσεις. Παρά τις αναγκαίες ιατρικές παρακολούθησεις που θα έπρεπε να παρέχονται, τα μέτρα προστασίας για τους αστυνομικούς παραμένουν ανεπαρκή.

Απουσία Κανονιστικού Πλαισίου και Επιστημονικής Έρευνας

Η επιστημονική κοινότητα, μέσω του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ», δεν έχει καταγράψει επαρκείς μελέτες που να εξετάζουν τις συνέπειες της έκθεσης σε χημικά για τους αστυνομικούς. Ενώ οι ίδιες οι έρευνες για τις επιπτώσεις των χημικών σε δημόσιους χώρους ή στους πολίτες έχουν αποκτήσει κάποια προσοχή, η επιρροή τους στους αστυνομικούς, που εκτίθενται καθημερινά, παραμένει αμελητέα. Η απουσία μιας συστηματικής προσέγγισης για την καταγραφή αυτών των δεδομένων δείχνει την έλλειψη βούλησης από πλευράς των κυβερνήσεων να αντιμετωπίσουν το ζήτημα.

Αυτή η αδιαφορία αναδεικνύει την έλλειψη κανονιστικού πλαισίου και πολιτικής πρόληψης που να προστατεύει τα δικαιώματα και την υγεία των αστυνομικών. Παρά το γεγονός ότι οι αστυνομικοί εκτίθενται σε επικίνδυνες συνθήκες για την εκτέλεση των καθηκόντων τους, η Πολιτεία φαίνεται να θεωρεί την έκθεση τους σε χημικά ως κάτι «αναπόφευκτο», χωρίς να ενθαρρύνει ή να προχωρά σε ενέργειες για τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας τους.

Η Πολιτική Ευθύνη και η Επιτακτική Ανάγκη για Δράση

Η συνεχής παράλειψη των κυβερνήσεων να πάρουν πρωτοβουλίες για την προστασία των αστυνομικών από τις επιπτώσεις των χημικών ουσιών είναι απόλυτα καταδικαστέα και αποδεικνύει την έλλειψη πολιτικής βούλησης για την πρόληψη των κινδύνων που αντιμετωπίζουν οι αστυνομικοί. Η διαχρονική αυτή αδιαφορία αποδεικνύεται και από την απουσία οποιασδήποτε ουσιαστικής έρευνας ή επίσημου σχεδίου για την αντιμετώπιση αυτών των κινδύνων.

Η κυβέρνηση, τα συνδικαλιστικά σωματεία των αστυνομικών και τα αρμόδια υπουργεία  πρέπει να αναγνωρίσουν την ανάγκη για την εφαρμογή μέτρων που θα διασφαλίζουν την υγεία των αστυνομικών, εξασφαλίζοντας ταυτόχρονα και την αποτελεσματική εκτέλεση των καθηκόντων τους. Αυτό μπορεί να γίνει μέσω της ανάπτυξης κατάλληλων πολιτικών προστασίας, της συστηματικής εκπαίδευσης, της εφαρμογής νέων τεχνολογιών για τον περιορισμό της έκθεσης και της επένδυσης σε μελέτες που θα διερευνούν τις συνέπειες της χρήσης χημικών στο ανθρώπινο σώμα.

Συμπεράσματα

Η έλλειψη μέτρων προστασίας για τους αστυνομικούς, που εκτίθενται σε επικίνδυνες χημικές ουσίες, αποτελεί μια διαχρονική αποτυχία των κυβερνήσεων και ένα παράδειγμα ανευθυνότητας προς εκείνους που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή της δημόσιας ασφάλειας. Η Πολιτεία και τα συνδικαλιστικά όργανα οφείλουν να αναλάβουν άμεσα δράση για την προστασία της υγείας των αστυνομικών, αξιοποιώντας την επιστημονική έρευνα και θεσπίζοντας την απαραίτητη νομοθεσία. Η υγεία των ανθρώπων που υπηρετούν την κοινωνία δεν πρέπει να παραμελείται ή να τίθεται σε κίνδυνο για την εκτέλεση των καθηκόντων τους.