Μάχη ή φυγή στην αυτοάμυνα; Η διεθνής εμπειρία δίνει την απάντηση

 Το αιώνιο δίλημμα της αυτοάμυνας, «να παλέψεις ή να τρέξεις;», επανέρχεται συνεχώς σε δημόσιες συζητήσεις, σεμινάρια και διεθνείς έρευνες. Στις Ηνωμένες Πολιτείες, στη Βρετανία, αλλά και σε χώρες της Σκανδιναβίας, οι ειδικοί στην ασφάλεια και την επιβίωση δίνουν έναν κοινό τόνο: η φυγή είναι σχεδόν πάντα η καλύτερη επιλογή, εφόσον υπάρχει η δυνατότητα.

Σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε το FBI, το 72% των περιστατικών επίθεσης σε δημόσιους χώρους κατέληξαν με μικρότερους τραυματισμούς όταν τα θύματα αναζήτησαν άμεσα τρόπο διαφυγής, ενώ αντίστοιχη μελέτη της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου δείχνει ότι τα θύματα που αντέδρασαν επιθετικά είχαν διπλάσιο κίνδυνο σοβαρού τραυματισμού.

Αυτό δεν σημαίνει ότι η μάχη αποκλείεται. Εκπαιδευτές αυτοάμυνας τονίζουν ότι σε περιπτώσεις εγκλωβισμού —για παράδειγμα σε στενούς χώρους, σε επιθέσεις με στόχο γυναίκες ή ηλικιωμένους, αλλά και σε περιστατικά απόπειρας απαγωγής— η άμεση και αποφασιστική αντίδραση μπορεί να σώσει ζωές. «Η επίθεση σε ευάλωτα σημεία του δράστη και η χρήση του περιβάλλοντος ως ασπίδας είναι στρατηγικές που διδάσκονται διεθνώς», σημειώνουν.

Το νομικό πλαίσιο διαφέρει από χώρα σε χώρα. Στις ΗΠΑ ισχύει σε πολλές Πολιτείες το λεγόμενο Stand Your Ground law, που επιτρέπει στον πολίτη να αμυνθεί ακόμα και με θανατηφόρα βία. Αντίθετα, σε χώρες της Ευρώπης, όπως η Ελλάδα ή η Γερμανία, το δίκαιο της «αναλογικής άμυνας» επιβάλλει περιορισμούς: η αντίδραση πρέπει να είναι ίση με την απειλή.

Στην Ελλάδα, όπου η συζήτηση για την ασφάλεια των πολιτών φουντώνει μετά από κάθε σοβαρό περιστατικό βίας, το ερώτημα «μάχη ή φυγή» παραμένει ανοιχτό. Η διεθνής εμπειρία, ωστόσο, δείχνει πως η ασφαλής απομάκρυνση είναι η πρώτη και πιο αποτελεσματική επιλογή. Όταν αυτό δεν είναι δυνατό, η στοχευμένη άμυνα είναι το έσχατο μέσο.

Η ουσία συνοψίζεται σε μια φράση που συχνά ακούγεται σε σεμινάρια ασφαλείας:
«Στόχος δεν είναι να κερδίσεις τη μάχη· είναι να γυρίσεις σπίτι ζωντανός».