Εξευτελιστική μεταχείριση διαδηλωτή δεμένου σε κρεβάτι νοσοκομείου

Το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) καταδίκασε τη Βουλγαρία για παραβίαση του άρθρου 3 της ΕΣΔΑ, κρίνοντας ότι το δέσιμο διαδηλωτή στο νοσοκομείο δεν ήταν αναγκαίο και είχε χαρακτήρα εξευτελιστικό.

Η υπόθεση Pedev κατά Βουλγαρίας – Απόφαση 27.05.2025

Το ΕΔΔΑ έκρινε ότι ο Dimitar Ivanov Pedev, Βούλγαρος διαδηλωτής που συνελήφθη κατά τη διάρκεια αντικυβερνητικής διαδήλωσης τον Ιούλιο του 2020, υπέστη εξευτελιστική μεταχείριση όταν κρατήθηκε δεμένος με δεσμά και χειροπέδες σε νοσοκομειακό κρεβάτι για περίπου 24 ώρες, παρότι δεν υπήρχαν ενδείξεις επιθετικής συμπεριφοράς, απόπειρας απόδρασης ή αυτοτραυματισμού.

Τα κρίσιμα σημεία της απόφασης

• Το Δικαστήριο διαπίστωσε παραβίαση του ουσιαστικού σκέλους του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, σημειώνοντας ότι το μέτρο ήταν δυσανάλογο, ταπεινωτικό και ψυχολογικά επώδυνο, ιδίως επειδή εφαρμόστηκε ακόμη και κατά την επίσκεψη της μητέρας του.

• Επίσης διαπιστώθηκε παραβίαση και του διαδικαστικού σκέλους του άρθρου 3, καθώς δεν διεξήχθη καμία ουσιαστική έρευνα για τις συνθήκες της ακινητοποίησης εντός του νοσοκομείου.

• Αντίθετα, για τις καταγγελίες αστυνομικής βίας κατά τη σύλληψή του, το Δικαστήριο θεώρησε ότι οι βουλγαρικές αρχές προέβησαν σε ενδελεχή και αποτελεσματική έρευνα το 2022 και παρείχαν πειστικές εξηγήσεις για την προέλευση των τραυμάτων του.

Αποζημίωση

Το Δικαστήριο επιδίκασε στον προσφεύγοντα:

• 6.500 ευρώ για ηθική βλάβη

• 3.510 ευρώ για δικαστικά έξοδα και δαπάνες

Σχόλιο – Ερμηνεία

Η απόφαση του ΕΔΔΑ υπενθυμίζει με σαφήνεια ότι ακόμη και σε περιπτώσεις σύλληψης ή νοσηλείας υπό φρούρηση, τα μέτρα περιορισμού πρέπει να είναι αναλογικά, απολύτως απαραίτητα και ανθρώπινα. Η εικόνα ανθρώπου δεμένου σε κρεβάτι νοσοκομείου χωρίς πραγματικό κίνδυνο διαφυγής ή βίας, συνιστά εικόνα εξευτελισμού, όχι ασφάλειας.

Η υπόθεση Pedev λειτουργεί ως προειδοποίηση προς τις ευρωπαϊκές χώρες ότι η ανθρώπινη αξιοπρέπεια δεν μπορεί να αγνοείται ούτε υπό το πρόσχημα της δημόσιας τάξης, και πως η υποχρέωση αποτελεσματικής έρευνας είναι αδιαπραγμάτευτο θεμέλιο του Κράτους Δικαίου.